Trong số tật xấu hại cho sức khỏe, hại cho sự thành công và hạnh phúc của họ, có bốn tật quan trọng hơn hết: cảm xúc, lo sợ, oán thù, bi quan.
Những người vô phước
Một viện thí nghiệm tâm lý Mỹ chứng tỏ rằng trong trăm người đeo đuổi một nghề chỉ có ba người thành công; còn bao nhiêu sống một đời khổ cực. Trong số người vô phước chỉ có một hay hai người thất bại vì không may; còn bao nhiêu người khác toàn do tật xấu của họ cả.
Trong số tật xấu hại cho sức khỏe, hại cho sự thành công và hạnh phúc của họ, có bốn tật quan trọng hơn hết: cảm xúc, lo sợ, oán thù, bi quan.
Những người nóng tính
Tính nóng của mỗi người phần lớn sinh ra vì những món ăn quá kích thích. Kẹo, socola, cà phê, rượu mạnh, trà là những món người ta dùng nhiều hơn hết mà lại có hại hơn hết. Không những nó làm tốn tiền mà còn gây ra đau khổ, chết, điên và tội ác.
Tính dễ cảm
Tính dễ cảm có hại đủ ba mặt: thể chất, tinh thần, tâm đức. Về mặt thể chất, tính dễ cảm sinh ra bệnh đau tim và làm trở ngại sự tuần hoàn. Nó gây ra bệnh động mạch vì nó làm mệt tim và mệt mạch máu; óc não cũng chịu kết quả không tốt nữa; về mặt tâm đức, những cơn vui, buồn, lo sợ không chừng làm cho con người mệt mỏi rũ liệt, rồi sinh ra rụt rè, mất ý chí, chán nản.
Tính lo sợ
Lo sợ, rụt rè đều do tính dễ cảm mà ra. Bao nhiêu tật xấu ấy làm hao mòn ý chí và làm liệt bại những hành động hữu ích. Nhiều người lo sợ mà làm thất bát công ăn việc làm và sống mãi trong chổ lầm thường. Một nhà buôn đã kiếm được số lời, thay vì dùng tiền ấy để mở mang cửa hiệu, để bỏ hàng anh ta lo sợ: sợ mất lời. Trong lúc đó, một nhà buôn khác đến khuyếch trương gần anh một cửa hiệu to. Thế là anh phải suy.
Sự lo sợ làm tê liệt các năng lực tinh thần của ta; làm tiêu mòn sức khỏe vì nó gây nhiều chất độc trong cơ thể. Lo sợ là một chứng bệnh rất thông thường. Nhiều người mắc phải chứng bệnh ấy mà không còn thích thú gì nữa.
Tính rụt rè
Tính tụt rè là tính hay sợ miêng tiếng thiên hạ và không tự tin. Nhiều người thông minh và thành thật, có đủ tài sức để thành công mà phải sống trong cảnh nghèo nàn vì không đủ tự tin. Không nên lầm lẫn tính rụt rè và tính khiêm tốn. Người khiêm tốn không phải là người rụt rè, vì người khiên tốn thành công mà người rụt rè lại thất bại.
“Tính chỉ nên sợ một điều, ấy là sợ cái tính hay sợ”.
Tính thù ghét
Tính thù ghét và những tính do tính thù ghét mà có như: ganh tị, ghen tuông, tức giận… sinh ra chất độc làm hại sức khỏe và làm hao mòn một phần lớn năng lực cần thiết để suy nghĩ và làm hao mòn một phần lớn năng lực cần thiết để suy nghĩ và hành động.
Sự ganh tị không đem lại được cái gì cho ta mà cũng không bớt cái gì nơi kẻ khác. Trái lại, nó phá hoại sinh lực cần thiết để gây nên sự nghiệp mà bạn mong ước; nó làm cho tính tình bạn trở nên gắt gỏng, buồn bực, lo sợ và con người bạn trở nên dễ ghét. Khi nào tính ganh tị lẻn vào trí óc bạn thì bạn nên xua đuổi nó ra lập tức. Bạn huấn luyện được ý chí thì bạn muốn gì lại chẳng được. Bạn nên tập tính vui với kẻ khác; đó là cách tốt hơn hết để giữ cho tâm hồn bạn yên tĩnh, giữ sức khỏe và tạo hạnh phúc. Người ganh tị không bao giờ gặp được may mắn và hạnh phúc.
Tinh thần bị quan
Người bi quan chỉ nhìn vào phía xấu của mọi người và mọi vật. Người bi quan thường hay buồn bã, nhăn nhó, không độ lượng, tự tôn quá độ, hay khoe khoang, nhưng lại kém ý chí. Người ấy luôn xung đột với mọi người và mọi vật. Người ấy không bao giờ giữ được sự điều hòa với kẻ chung quanh. Và vì thiếu sự điều hòa ấy mà đời sống của người ấy nên khổ cực.
Vệ sinh tinh thần
Muốn có được sức khỏe vật chất thì bãi bỏ những tật trái với tự nhiên, giữ cơ thể theo điều kiện vệ sinh đầy đủ. Muốn được thành công và hạnh phúc phải theo đúng điều kiện vệ sinh tinh thần.
Muốn giữ vệ sinh tinh thần phải làm sao? Phải tập tính trầm tĩnh; Giữ thái độ lạc quan và khoan hồng; Huấn luyện ý chí; Làm việc có ích.
Tập tính trầm tĩnh
Nếu bạn không trừ được tính dễ cảm và hay nóng giận thì chắc chắn là bạn không thể có sức khỏe và thành công được. Bạn đừng để cho tai họa hay lo âu làm cho bạn phải chán nản, đau đớn. Muốn được vậy bạn phải làm thế nào?
Tránh những món ăn kích thích: cà phê, rượu mạnh, nước trà, socola… Đừng ăn nhiều đường, nhiều thịt, bớt yến tiệc… Tránh những nguyên nhân kích thích thân thể, ồn ào, tiệm nhảy, dâm dục quá độ.
Tránh những điều gây kích thích
Đừng nên đọc sách hay xem những tuồng hay xúc cảm, đừng giao thiệp với bạn bè nóng tính, lo âu, sợ hãi; trái lại nên gần gũi với những người trầm tĩnh, mực thước. Đừng nên tỏ vẻ nóng nảy: giậm chân, gõ bàn, dáng điệu hấp tấp, đừng ngồi tréo chân, đừng nhai môi, đừng huýt gió, đừng hát. Những cử chỉ vô mục đích ấy làm mệt tâm trí.
Những đứa trẻ dễ cảm
Từ lúc mới sinh, người ta đã cố tình tập tính dễ cảm cho trẻ con rồi. Người mẹ chọc con, làm cho nó cười đến làm nũng, hoặc ra nước mắt; người vú kể cho nó nghe những chuyện rùng rợn để nhìn bộ mặt sợ hãi của nó. Có khi người ta dọa nó để ngăn cản nó làm một việc gì. Vì đó mà tính dễ cảm xúc phát triển nơi trẻ con. Lớn lên nó sẽ mang tính ấy trong người và sẽ đau khổ mãi.
Tự kỷ ám thị
Phải nhờ đến tự ám thị để chữa những tật xấu của bạn. Khi muốn tập một đức tính nào, bạn lựa lúc tinh thần bình tĩnh viết lên giấy những dụng ngữ và học thuộc lòng. Thí dụ một nhà diễn thuyết hay có tính rụt rè thì nên viết câu: “Tôi tự tin, vì trí thông minh của tôi phát triển đầy đủ mỗi ngày; tôi nói dễ dàng hơn”. Rồi sáng và chiều, một mình trong phòng, nằm dài thật yên tĩnh, hai mắt nhắm, đọc đi đọc lại cái câu dụng ngữ ấy sẽ ăn sâu vào tiềm thức và bạn sẽ hết tính rụt rè.
Phương pháp tạo nên sức khỏe cho thân thể và tinh thần là một phương pháp giản dị mà toàn thể nhân loại phải theo. Lắm người đã cố thử một lần nhưng không đủ kiên nhẫn để tiếp tục: họ nghĩ rằng người lớn tuổi không thể tự cải thiện được. Thật ra thì tuổi nào cũng có thể sửa đổi được những thói quen về mặt thể chất hay tâm đức, bởi vì óc não chứa đựng những khi vực mà ta có thể phát triển vào lúc nào cũng được. Chính óc não điều khiển sự tiến hóa của ta. Tư tưởng và thói quen bắt buộc óc não thực hiện chương trình tiến hóa. Ngày nay khoa nuôi súc vật và khoa trồng cây đã chứng tỏ rằng người ta có thể cải tạo giống thú và giống cây được thì đối với giống người, sự cải tạo càng dễ dàng hơn. Sự cải tạo ấy có thể thực hiện bằng đức tự tin và tập thành thói quen.
Người nào muốn học một việc gì, phải tin chắc rằng mình thành công. Vậy thì muốn luyện tính trầm tĩnh, quả quyết, chuyên tâm, bạn phải bền chí, nhẫn nại như học âm nhạc hay ngoại ngữ vậy. Cần phải luyện tập luôn và tạo nên những thói quen mới. Nếu bạn muốn tập tính trầm tĩnh phải cố giữ vẻ mặt trầm tĩnh và nhẫn nại; ba bốn lần trong ngày, bạn nên nằm dài thật yên tĩnh trong chỗ vắng vẻ, và nói lớn 50 lần câu: “Tôi trầm tĩnh”.
Trích trong tập sách CON ĐƯỜNG HẠNH PHÚC của Victor Pauchet, Thiên Giang và Phạm Cao Tùng biên dịch
Mến Thánh Giá
KỸ NĂNG SỐNG
